40 procent méér voorlopige vrijlatingen door Salduzwet
BRUSSEL – Tijdens de eerste vijf maanden dat de nieuwe Salduzwet van kracht is, steeg het aantal voorlopige vrijlatingen met 40%. Dat komt omdat onderzoeksrechters als gevolg van de goede samenwerking met de advocaten meer elementen in handen krijgen voor een evenwichtig oordeel. Een en ander blijkt uit een nieuwe evaluatie van de eerste vijf maanden van de werking van de wet. John De Wit.
Turtelboom tevreden Minister van justitie Annemie Turtelboom is zeer tevreden dat Salduz zo goed loopt. “Iedereen werkt goed samen en dat is hoopgevend”, zegt haar woordvoerster. “De minister is ook blij omdat veel minder verdachten een beroep doen op hun zwijgrecht dan verwacht. We moeten ons nu voorbereiden op de Europese richtlijn due Saldus enorm uitbreidt. Daardoor dreigt het systeem onbetaalbaar te worden en zullen we in drie jaar tijd onze hele strafprocedure moeten herzien. Door de Salduzwet moet iedere gearresteerde verdachte van 1 januari bijstand krijgen van een advocaat tijdens zijn eerste verhoor. De wet is sinds 1 januari van kracht. De Dienst voor Strafrechtelijk Beleid (DSRB) onderzocht zopas hoe ze wordt toegepast. De DSRB stelt over het algemeen weinig problemen vast met de Salduzwet. Eigenlijk werkt iedereen goed samen, vooral in Vlaanderen. Toch zijn er een aantal problemen: Steeds dezelfde advocaten zijn beschikbaar voor Salduzverhoren, het worden er almaar minder en het worden ook steeds meer stagiaires. De advocaten zijn boos omdat ze te laat en te weinig betaald worden voor de Salduzpermanenties. Er zijn weinig incidenten tijdens de verhoren. Bij de verhoren bij de politie blijven de advocaten meestal passief, ze hebben ook amper opmerkingen bij het nalezen van het proces-verbaal. De aanwezigheid van een advocaat bij die verhoren zorgt ervoor dat de verdachten meer meewerken met het onderzoek en soms ook bekentenissen afleggen. Bij de advocaten dan weer veel actiever en die vinden dat ook goed, want het kan leiden tot een vrijlating onder voorwaarden. De Europese Unie wil tegen einde 2012 een richtlijn klaar hebben die de bijstand van een advocaat verplicht bij elk verhoor van elke verdachte. Dat zal veel effect hebben voor België. In de eerste vijf maanden van 2012 bedroeg het totaal aantal verhoren van alle verdachten samen immers 256.923, of veertien keer het aantal huidige Salduzverhoren. Het Overlegforum dat het onderzoek begeleid heeft, pleit ervoor om alle verhoren audiovisueel op te nemen. Verder denkt het ook dat de advocaten best alleen nog bij de onderzoeksrechters de verfhoren bijwonen. Volgens het Overlegforum is het ook belangrijk om te definiëren wat een verhoor precies is. Vooral belangrijk is wanneer een verhoor begint. SALDUZ IN CIJFERS ¤ Tussen januari en mei 2012 namen de politiediensten 18.407 Saldazverhoren (eerste verhoren van gearresteerde verdachten) af. Als je deze cijfers doortrekt naar het hele jaar, dan zijn het er zo’n kleine 47.000. ¤ De meeste verhoren gebeuren uiteraard in Brussel, Antwerpen en Luik. ¤ In 15% van de gevallen gaat het om minderjarigen. ¤ Liefst 40% van de verhoren heeft ’s nachts plaats. Dat verhoogt natuurlijk de kosten. ¤ Een derde van de verdachten moet geen advocaat hebben. Minder dan 1% wordt bijgestaan door een zelf gekozen advocaat. ¤ In heel België werd in april en mei in 66% van de gevallen geen advocaat gevonden via de permanentiedienst van de advocatuur. In februari en maart lag dat percentage nog tussen de 16 en de 27%. Oorzak: de Franstalige Orde is gestopt met haar Permanenties vanaf 30 maart 2012 omdat de advocaten vrezen dat ze niet betaald gaan worden. ¤ Amper 0,65% van de Saldusverdachten maakt gebruik van het recht om te zwijgen. ¤ De Salduzwet geldt ook voor de eerste verhoren bij de onderzoeksrechter. Op jaarbasis gaat het om 14.500 verhoren. ¤ In Vlaanderen werd meer dan 80% van de Salduzverdachten bijgestaan door een advocaat. In Wallonië was dat slechts 30%, in Brussel 45%. Dat komt door de staking van de advocatuur. ¤ In de bewuste periode vaardigden de onderzoeksrechters 3.593 aanhoudingsbevelen uit. Dat zijn er een beetje minder dan in dezelfde periode van 2011. Maar het aantal vrijlatingen onder voorwaarden ligt nu bijna de helft hoger. BRON: HET BELANG VAN LIMBURG 3-7-2012 .