Onderzoek - Voorarrest
'Jaren speurwerk in vuilnisbak'
GENT - Speurders reageren woedend na de vrijlating van tien zware criminelen door het hof van beroep in Gent: 'Jaren werk verdwijnen in een klap in de vuilnisbak door een onnozele procedurele formaliteit.' Het Gentse parket-generaal telt na hoeveel onderzoeken er nog in gevaar zijn. 'Maximaal honderd', zegt minister van Justitie Stefaan De Clerck (CD&V).
'De mannen die zijn vrijgelaten, zijn geen doetjes. Er zijn er bij die honderden mensen tegen forse betaling naar Groot-Brittannië hebben gesmokkeld. Anderen zijn opgepakt toen ze gewapenderhand een kompaan wilden bevrijden', fulmineert een woedende speurder. 'Hoe valt nu uit te leggen dat dit een goede zaak is voor de democratie, zoals sommige advocaten zeggen? Deze vrijlatingen ondermijnen de democratie.'
De consternatie bij politiemensen in Oost- en West-Vlaanderen is zelden groter geweest. Het Gentse hof van beroep oordeelde dat de verdachten in enkele grote onderzoeken vrijuit gaan wegens een procedureprobleem aan het einde van de gerechtelijke ketting. In dossiers met bijzondere opsporingsmethodes, als infiltratie en observatie, is het uiteindelijk aan de Kamer van Inbeschuldigingstelling (KI) om te oordelen of politiediensten en gerecht die methodes correct hebben toegepast. Openbaar ministerie en de verdachten worden daar allebei over gehoord. Eerst is het alleen aan het openbaar ministerie, dat uitleg komt geven over de gebruikte methodes. Daarna mogen de verdachten hun opmerkingen maken. De Gentse KI maakte daarbij de fout om het openbaar ministerie de zaal uit te sturen als de verdachten aan het woord kwamen. Volgens Cassatie, en nu ook volgens het Gentse hof van beroep, is dat voldoende reden om de betrokken onderzoeken ongeldig te verklaren.
Het Gentse parket-generaal probeert nu te achterhalen hoeveel onderzoeken uit Oost- en West-Vlaanderen nog meer in gevaar zijn. Het zijn er zeker tientallen. Sommige bronnen houden er rekening mee dat tot tweehonderd onderzoeken in gevaar zijn. Minister van Justitie De Clerck houdt het op 'maximaal honderd'. Dat betekent wel dat er de komende weken en maanden nog honderden criminelen vrijuit kunnen gaan. 'Tenzij andere raadsheren van het Gentse hof van beroep deze uitspraak van hun collega's niet zouden volgen', zegt Dominique Debrauwere, woordvoerder van het Gentse parket-generaal.
Bij dat parket-generaal klinkt trouwens luid tandengeknars. 'We hebben de KI verschillende keren gezegd dat we aanwezig moesten blijven om procedureproblemen te voorkomen. Maar er is niet naar ons geluisterd. We moesten buiten.'
'De frustratie van politiespeurders en van parketmagistraten is absoluut te begrijpen', zegt criminoloog Brice De Ruyver. 'Die mensen hebben uren, dagen, nachten geïnvesteerd om zware criminelen te pakken en zien die nu gewoon de gevangenis buiten wandelen. Niet omdat zij een fout hebben gemaakt, maar omdat er een zware beoordelingsfout is gemaakt boven hun hoofd. En deze vrijlatingen maken mij helemaal ongelukkig omdat net de hardst werkende speurders, die vechten tegen de georganiseerde misdaad, het hardst ontgoocheld worden.'
De Ruyver wil geen steen werpen naar advocaat Hans Rieder, die het procedureprobleem heeft opgeworpen. 'Hij speelt zijn rol. De wetgever en het gerecht moeten zien dat ze tegen procedure-advocaten gewapend zijn. Maar anderzijds heb ik er geen vertrouwen in als ik advocaten hoor bepleiten dat ze handelen uit het algemeen belang. Advocaten handelen niet vanuit het algemeen belang, maar vanuit het individueel belang van hun cliënt, die hen daarvoor vaak rijkelijk betaalt.'
Bron: Het Nieuwsblad