Onschuldig in voorhechtenis

'Schandalig', 'hemeltergend', 'hier mag alles' en 'crapuul is crapuul en hoort in de gevangenis ' zijn de reacties van omstanders en zo ook gepubliceerd in kranten en weergegeven op de televisie . 

Het zijn de reacties op de vrijlating van een vijftal jongeren , die aanvankelijk werden gezien als daders van een geweldadige overval op een bejaarde vrouw. Eén dag later meldden diezelfde media dat de echte daders opgepakt zijn. Het parket reageert dan ook , en terecht uiteraard met de boodschap : 'Dit dossier toont aan dat het riskant is voorbarige gevolgtrekkingen te maken , laat staan onterechte kritiek te uiten !'

Elk jaar zitten meerdere mensen onterecht in voorarrest. Dit blijkt o.a uit het aantal aanvragen tot schadevergoeding . Of die vergoeding voldoende is om het doorstane leed te vergoeilijken blijft een vraag.

Een Parijse zakenman was door een Afrikaanse vennoot aangesproken in verband met een miljoeneninvestering via een Antwerpse bank in een zakenproject . De man rook zelf onraad en is met de documenten over de investering naar de bank in kwestie gestapt De bank vermoedde direct dat de documenten vals waren en lichtte de politie in . De Parijse zakenman werd uitgenodigd voor een gesprek en kwam nietsvermoedend van Parijs naar Antwerpen gereden om meer uitleg te geven. Hij vloog voor twee maanden achter de tralies . De man is er onderdoor gegaan in de cel . Hij had daarna stressaanvallen en is behandeld door een psychiater .

Maar wat te zeggen van K. ,een jongen van achttien jaar oud die acht maanden onschuldig in de cel heeft gezeten voor de moord op zijn vader. Zijn leven werd in een handomdraai verpest . Hij leerde mensen kennen die hij liever niet wilde leren kennen .
Een test met de leugendetector wees uit dat de kans groot was dat hij loog , ondanks dat hij zijn onschuld bleef uitschreeuwen.
Je hebt een reputatie , er kleeft een stempel op je en je familie . De geuchtenmolen komt snel op gang . Je bent al veroordeeld voor je bent opgepakt , bij wijze van spreken . Ook de media doen aan deze stemmingmakerij mee .
Zodra men hoort dat je in de gevangenis hebt gezeten wil nemand je werk geven en indereen laat je vallen als een baksteen.
K. zelf is achterdochtig geworden en korter van stof . Hij slaapt hooguit twee uren per nacht , krijgt regelmatig nachtmerries en wordt badend in het zweet wakker. Al de zekerheden die er al bestonden in zijn jonge leven vielen plotseling weg.

Al die onterechte gevangenen hebben recht op een schadevergoeding waarbij wordt rekening gehouden met de effectieve financiele nadelen en de morele schade.

De afgelopen jaren stijgt het aantal schadevergoedingen lichtjes , wat samenvalt met het groeiende aantal 'inwoners'in de Belgische gevangenissen . In 2006 dienden 126 mensen een aanvraag in voor schadevergoeding, in 2005 waren er negentig aanvragen en in 2004 maar 77.

Aan de vergoeding hangen een aantal voorwaarden vast. Zo moeten de aanvragers minstens acht dagen in voorlopige hechtenis verbleven hebben. In 2006 werd er meer dan 217.000 € uitgekeerd, in 2005 was dit 412.000 € , een absoluut recordbedrag.  In 2004 zijn er uiteindelijk 41 aanvragen goedgekeurd , die samen goed waren voor een bedrag van 307.679 € . Drie jaar eerder waren er 38 toezeggingen , waarbij een totaal bedrag van 330.000 € werd toegekend .

De cijfers deden en doen de discussie oplaaien over het gerechtelijk apparaat , dat al vaak te slikken kreeg dat het te vlug en te vaak grijpt naar de voorhechtenis . Zowat 40 procent van alle gevangenen in de Belgische strafinrichtingen zit in voorlopige hechtenis . Van de 15.325 verdachten die tussen 1 Januari 2003 en 31 December 2006 in voorlopige hechtenis werden gehouden en intussen terug op vrije voeten zijn ontvingen er al 13.260 hun definitieve vonnis .

Een opsteker voor de velen tientallen die elk jaar onterecht worden beschuldigd en opgesloten is het feit dat George Zicot , de speurder die onterecht werd beschuldigd en aangehouden in de zaak - Dutroux, na lange tijd eerherstel en een vergoeding heeft gekregen .

Hopelijk volgen er, nu eenmaal het eerste (politie)schaap over de dam is nog meer , maar met een sterk verkorte wachttijd !!