De leugendetector of polygraaf is een aantal jaren geleden ingehaald in het forensisch onderzoek als een paard van Troje , een deux ex machina . Op basis van wijzigingen in een aantal fysiologische parameters , zoals zweten en hartritme en verandering in de ademhaling wordt nagegaan of iemand al dan niet liegt . Op de vingertoppen , de arm en de hartstreek worden sensoren geplakt . De geproduceerde signalen worden zichtbaar gemaakt via een computer in lijntjes met pieken en dalen.
Het is de bedoeling de stressreacties te meten direct na de vraag : dus vragen waarop korte antwoorden moeten worden gegeven . Gesloten vragen met ja- en of nee- antwoorden . Bij langere antwoorden gaat de stress in de loop van de uitleg toe- en afnemen , en is het waarheidsgehalte van het antwoord moeilijker te bepalen .
Helemaal te vertrouwen is de polygraaf niet en kan als bewijsmateriaal niet echt worden gebruikt , maar kan dienen als hulpmiddel in de zoektocht naar bewijsmateriaal . En onvermijdelijk zullen er vals positieve en vals negatieve resultaten mee worden geproduceerd . Bij de vals positieve soort wordt ook het Othello-effect gerekend waarbij mensen zo bang zijn om niet geloofd te worden dat ze een duidelijk emotioneel signaal geven dat door de polygraaf vertaald wordt als een leugen . Een en ander heeft ook te maken met de gevoeligheid van de machine ( en de interpretatie van de reslutaten ). Als de leugendetector zegt dat je liegt dan is dat in 90 % van de gevalllen ook . Er zouden zelfs technieken bestaan ( zoals op de tong bijten of een punaise in de schoen ) om de leugendetector om de tuin te leiden .
Ondanks bovenvermelde zaken wordt de leugendetector toch te pas en onpas gebruikt . Een veroordeelde pedofiel probeert in een televisieprogramma via een test met de leugendetector zijn onschuld aan te tonen . Tijdens het programma heeft de man de test goed doorstaan . Het parket reageert "Een leugen is geen bewijs van onschuld . Mensen die schuldig zijn hoeven bij die test niet persé door de mand te vallen . De test is alleen bedoeld als aanwijzing om het onderzoek vooruit te helpen "
Een advocaat reageert op een gunstig resultaat voor zijn cliente ...'"voor de rest is ze niet betrokken , dat blijkt uit een test met de leugendetector "
In de Luikse zaak naar de dood van twee meisjes wordt door de verdachte de leugendetector gevraagd . Antwoorden op cruciale vragen gaven aan dat de man loog . De resultaten worden op het assisenproces tegen hem dan ook als zodanig gepresenteerd .
Een jonge vrouw blijkt na de test met de leugendetector te liegen over een zogenaamde verdrongen zwangerschap .
Bij een onopgeloste moord , waarbij de verdachte alles ontkende en geen hard bewijs was tegen hem , doorstaat de verdachte een test met de leugendetector , hij wordt vrijgelaten .
Een man uit West - Vlaanderen wordt vrijgelaten na een negatieve test met de leugendetector . Het gerecht zegt daarbij nog wel dat een negatief resultaat geen bewijs is van onschuld .
Het is steeds de onderzoeksrechter die al dan niet bepaalld of een test met de leugendetector wordt uitgevoerd .