Thuisgekomen uit de gevangenis gebeurt het niet zelden, dat het huis (en ook het gehele leven) van de ex-gedetineerde overhoop ligt .
De elektriciteit en het water afgesloten en meerdere jaren zonder onderhoud . In één woord smerig .Verschillende vensters waren gebroken en de huisvestingsmaatschappij eiste een schadevergoeding op de koop toe , ondanks het verblijf in de gevangenis .
Zo'n verhaal komt, mits kleine aanpassingen ,wekelijks meerdere keren voor .
Gedetineerden willen na hun detentie een ander leven beginnen, een nieuwe start maken . Maar die nieuwe start blijkt ontzettend moeilijk . In veel gevallen breekt er een uitzichtloze situatie aan . Financiele en relationele problemen en een samenleving die stigmatiseert , veroordeeld en afwijkt staat hen te wachten . Vele gevangenen beleven hun terugkeer in de maartschappij als een straf na een straf.
Soms valt het niet mee om na een aantal jaren detentie je vertrouwde omgeving te verlaten. Een stap in het duister , een stap in een onbekende maatschappij die sterk verandert is in vergelijking met de dag dat je deze maatschappij achter je hebt gelaten . In de gevangenis had je een eigen nieuwe" vriendenkring "opgebouwd . Brieven gekregen van oude vrienden en buren . Nadat de vrijheid is verkregen vallen de contacten in de gevangenis weg , maar ook buiten zijn de vrienden en buren van weleer niet meer hetzelfde gebleven . Contacten vervagen dan ook . En velen laten je zelfs vallen . Als vrij burger ben je niet interessant genoeg . Teleurstellend is dit te noemen en het lijkt alsof de contacten er enkel waren uit sensatiezucht .Als je deze mensen ontmoet is het net alsof je in hun gezelschap niet erg gewild bent Er was na de vrijlating geen plaats.
Armoede maakt het in de samenleving extra zwaar . En op allerlei vlakken manifesteeert zich de noodlottige combinatie van armoede en ex-gedetineerde . Een lage graad van opleiding , weinig werkervaring , een wispelturige loopbaan en een strafblad maken je bij de werkgevers niet erg geliefd . Werk wordt , als je het al vindt , slecht betaald en is erg zwaar . Geld is er dan ook steeds tekort en de schulden stapelen zich op . Ook oude schulden , gerechtskosten en de burgelijke partij moeten nog worden vergoed . Hoge huurprijzen maken het moeilijk een eigen woonst te vinden .
Na de detentie start vaak een nieuw proces van marginalisering en uitsluiting . Dit proces komt het hardst aan bij de mensen die reeds voor de detetentie aan de rand van de samenleving leefden . En al lijkt het misschien alsof ze weinig tijd lijden onder die situatie , omdat ze het minste te verliezen hebben of omdat ze het gewend zijn? Ze worden zeker het hardst getroffen. Ze moeten zich als het ware met lege handen zien te redden .
Het verblijf in de gevangenis biedt weinig kansen om aan de situatie van armoede en achterstelling wat te doen . Niemand beweert dat tijdens de detentie kan worden rechtgezet wat een leven lang fout liep . Maar gevangenissen moeten meer maatschappijgericht werken en gedetineerden voorbereiden op hun terugkeer in de maatschappij .