In 2004 bundelden 3 vormingsorganisaties, met elk een specifiek aanbod naar gedetineerden, de krachten om vanuit één organisatie sociaal-culturele doelstellingen te realiseren: de Rode Antraciet. Die nieuwe organisatie zou het thema of beleidsdomein Cultuur behartigen van het Strategisch Plan Hulp- en Dienstverlening aan Gedetineerden. Het thema Sport startte als een kleiner project in een beperkte regio en was toen ondergeschikt aan de vormingsopdracht. De Vlaamse Regering keurde dit Strategisch Plan reeds 10 jaar geleden goed en stelt hierin dat ook gedetineerden zich ten volle in de samenleving moeten kunnen ontplooien, ook al is dit binnen een penitentiaire context.
Het aanbod aan hulp- en dienstverlening dat in de samenleving aanwezig is, wordt ook beschikbaar gemaakt voor zo veel mogelijk gedetineerden. De verantwoordelijkheid van de Vlaamse overheid dient aansluiting te vinden op de missie van de Federale Overheidsdienst Justitie nl. die van ‘een rechtconforme, veilige en humane strafuitvoering’. De Rode Antraciet voorziet binnen deze contouren een aanbod van sport, cultuur en vormingswerk voor mensen die met justitie te maken krijgen. Het grootste deel van de inzet gaat naar mensen die in de Vlaamse gevangenissen een straf uitzitten. Sinds 2008 heeft ook Sport een structurele plaats verworven binnen de Rode Antraciet, binnen het Vlaams Strategisch Plan en binnen de gevangenismuren. Samen met het eigen gespecialiseerd cursusaanbod en de aanwezigheid van sociaal-cultureel werkers in de gevangenissen, werkt de Rode Antraciet zo aan het verhogen van kansen op sociale reintegratie van gedetineerden. De Rode Antraciet zorgt immers ook voor verbinding tussen de verschillende gevangenissen, verschillende gedetineerden en de samenleving. We laten u hier zien hoe onze organisatie via de sociaal-culturele methodiek bijdraagt tot de verdere humanisering van de penitentiaire context. De Rode Antraciet kiest voor het uitwerken van dit activiteitenaanbod waarbij wordt uitgegaan van de waardigheid, de mogelijkheden en de verantwoordelijkheidszin van elke persoon. Zo worden processen van persoonlijke groei op gang gebracht.