Gevangenis Vorst is nog jaren vergeetput.

Omdat er in 2016 een supergevangenis in Haren moet komen, wordt er niet meer geïnvesteerd in Vorst. Zolang is het behelpen.

Het bezoek van Luc Hennart, de voorzitter van de Brusselse rechtbank van eerste aanleg, aan de gevangenis van Vorst, begin deze week, lijkt niet zonder gevolg te blijven. Na zijn vaststelling dat gedetineerden er in mensonwaardige omstandigheden moeten leven, hoopte hij dat de onderzoeksrechters aan de wantoestanden zouden worden herinnerd en minder beklaagden in voorhechtenis zouden nemen. Wat blijkt nu? ‘Normaal worden in Vorst elke dag 10 tot 15 personen opgesloten. Gisteren (woensdag, red.) was het er maar 1. Aan het begin van de week zaten in Vorst 720 gedetineerden, nu is het aantal gevoelig onder de 700 gezakt’, zegt Lauren Sempot, woordvoerder van de Directeur-Generaal van het Gevangeniswezen. Hoelang dat mooie liedje zal duren, vals moeilijk te voorspellen. Maar in Vorst klampen ze zich tegenwoordig aan elke sprankel hoop vast, want voor de rest is het er kommer en kwel. Deze week raakte nogmaals overduidelijk dat de gevangenis van vorst een van de meest verwaarloosde gevangenissen van ons land is, de 21ste eeuw onwaardig: gevangenen slapen er met 3 in een eenpersoonscel, op stinkende matrassen en moeten hun gevoeg doen op een emmer die één keer per dag wordt geleegd.

De overbevolking is de verantwoordelijkheid van de minister van Justitie, Annemie Turtelboom (Open VLD). Zolang er geen nieuwe gevangenissen staan, kan zij daar niet veel aan doen, zegt ze. Dit najaar moet het voor rechters wel mogelijk worden om verdachten in voorlopige hechtenis onder elektronisch toezicht te plaatsen.

De gevangenissen onderhouden en opknappen is dan weer de bevoegdheid van de Regie der Gebouwen. ‘Gevangenisdirecties mogen zelf geen enkel verbeteringswerk uitvoeren. Voor alles wat meer is dan een likje verf, moet een dossier bij de Regie worden ingediend. Zo zijn al veel vragen gesteld, die onbeantwoord blijven’, aldus Sempot. Bouwvallig is de gevangenis van Vorst nog net niet. ‘Maar het gebouw is volledig uitgeleefd’, zegt Sempot.

‘Het klopt dat er generaties lang te weinig in Vorst is geïnverteerd’, zegt Jan Pauwels, woordvoerder van staatssecretaris Servais Verherstraeten, bevoegd voor de Regie der Gebouwen. ‘Maar dat zal nu niet meer veranderen. Wij voeren rigoureus het masterplan van de regering uit dat prioriteit schenkt aan het bouwen van nieuwe gevangenissen, zoals de supergevangenis in Haren tegen 2016. ook de gevangenis van Sint Gilles wordt gerenoveerd. Maar in Vorst wordt niet meer geïnverteerd. Alleen het nodige lapwerk zal gebeuren’. Zoals in 2010, toen de grond onder de vleugel gevaarlijk was verzakt.

Loer van justitie

Met de komst van de nieuwe gevangenissen is het de bedoeling dat Vorst zou sluiten. Maar zolang zitten de gevangenen er dus in een vergeetput. Is het dan echt te veel gevraagd om in de tussentijd bijvoorbeeld in elke cel een toilet te installeren?

‘In afwachting van de nieuwe gevangenissen zaten alle partners – de Regie der Gebouwen, het Gevangeniswezen en de kabinetten – enkele jaren geleden al samen om te kijken hoe Vorst nog leefbaar kon worden gehouden’, zegt Pauwels. ‘Er is toen lang gediscussieerd over de sanitaire voorzieningen. Uiteindelijk was iedereen het er over eens dat een toilet in elke cel, onhaalbaar was. Kap- en breekwerk in elke cel, in een gevangenis die overvol zit, dat zou geen goed idee zijn. Daarom is als compromis afgesproken dat op elke gang één cel zou worden vrijgemaakt om een toilet te installeren, dat is ook gebeurd’.

Belangrijk detail: Vorst is niet alleen het slachtoffer van de keuzes van de Regie. Ook Justitie draaide de gevangenis een loer. Omdat het personeel van de gevangenis van Sint-Gilles erin is geslaagd om met de vorige minister van Justitie een quotum te onderhandelen, waardoor daar niet meer dan 620 gevangenen mogen zitten (740 wanneer de gerenoveerde vleugel in mei opengaat), moet Vorst alle overtal opvangen. Gevolg: de gemiddelde overbevolking in Sint-Gilles schommelt rond de 25%, in Vorst is dat 50%. ‘De lasten zijn totaal verkeerd verdeeld’, klinkt het.

BRON: DS 6-4-2012